Badanie MR

• MR serca (CMR)
• MR płodu
• Mammografii MR
• Enteroklizy MR
• Badania czynnościowych ośrodkowego układu nerwowego (fMRI)
• Badania spektroskopii MR (MRS)
• Badanie tensora dyfuzji (z traktografią)

• MR głowy
• MR przysadki mózgowej  
• MR tkątów mostowo-móżdżkowych
• MR oczodołów
• MR twarzoczaszki/zatok obocznych nosa
• MR nosogardła
• MR szyi
• MR splotu barkowego (ramiennego)
• MR śródpiersia/klatki piersiowej
• MR serca
• MR kanału kręgowego i rdzenia w odcinku szyjnym (C)
• MR kanału kręgowego i rdzenia w odcinku piersiowym (Th)
• MR kanału kręgowego i rdzenia w odcinku lędźwiowo-krzyżowym (L-S)
• MR kości
• MR stawów: kolanowego, barkowego, skokowego, łokciowego, nadgarstka i innych
• MR miednicy mniejszej
• MR narządów jamy brzusznej i przestrzeni zaotrzewnowej
• Cholangiografia MR
• Angiografia mózgowa MR
• Angiografia tt. szyjnych
• Angiografia łuku aorty (z kontrastem)
• Angiografia aorty brzusznej (z kontrastem)
• Angiografia miednicowo-kończynowa (z kontrastem)
• Dyfuzja MR mózgu (we wczesnym zawale niedokrwiennym)

Stosuje się do wykluczenia, pogłębienia diagnostyki albo monitorowania: guzów mózgu lub opon mózgowych, diagnostyce podstawy czaszki i oczodołów, nerwiaka nerwu słuchowego, guzów przysadki, zapalenia mózgu lub opon mózgowo-rdzeniowych, encefalopatii, leukodystrofii, wewnątrzczaszkowych powikłań chorób laryngologicznych, chorób demielinizacyjnych, wrodzonych malformacji mózgu lub opon, zakrzepicy zatok żylnych, wykrywaniu wewnątrz-czaszkowych malformacji naczyniowych.

W uzupełnieniu do badania TK, MR wykonuje się do pogłębienia diagnostyki lub monitorowania: urazów głowy, padaczki, udarów i zmian pooperacyjnych. MR pozwala na bardzo wczesne diagnozowanie udarów niedokrwiennych mózgu, co ma decydujące znaczenie o podjęciu decyzji o sposobie leczenia.    Na podstawie badania dyfuzyjnego można diagnozować wczesny udar niedokrwienny, różnicować guzy mózgu i oceniać ich stopień złośliwości, a także oceniać aktywność ognisk demielinizacyjnych. Badanie perfuzyjne dostarcza wiadomości o regionalnym przepływie krwi, co ma zastosowanie w diagnostyce wczesnego udaru, przed podjęciem decyzji dotyczącej leczenia trombolitycznego, pozwala zróżnicować zmiany ogniskowe mózgu (łagodne/złośliwe) pozwala odróżnić guza pierwotnego mózgu od przerzutu oraz pozwala określić optymalne miejsce biopsji guza. Badania perfuzyjne pozwalają także na ocenę wznowy nowotworowej po radioterapii. W spektroskopii MR ocenia się metabolizm tkanek, co pozwala m.in. na lepsze scharakteryzowanie zmiany ogniskowej mózgu.

Czynnościowy rezonans magnetyczny (fMRI) pozwala m.in.  na tworzenie tzw. map ośrodków korowych, co ma duże znaczenie w planowaniu leczenia neurochirurgicznego. Badanie tensora dyfuzji pozwala na ocenę kierunku dyfuzji cząsteczek wody, co pozwala na zobrazowanie przebiegu głównych dróg nerwowych w planowaniu leczenia operacyjnego.

MR oczodołów – Wykorzystuje się dla pogłębienia diagnostyki patologii oczodołu, gałki ocznej i/lub dróg wzrokowych, tyreopatii tarczycowej czy podwójnego widzenia.

Rutynowo MR wykorzystuje się do wykluczenia, pogłębienia diagnostyki lub monitorowania: guzów tkanki nerwowej lub opon, zapalenia rdzenia lub opon, choroby demielinizacyjnej, ucisku rdzenia kręgowego, wrodzonych zaburzeń rdzenia kręgowego, ogona końskiego lub opon, mielopatii, radikulopatii szyjnej, piersiowej, lub lędźwiowej, zwężenia kanału kręgowego, urazu oraz do badania każdego przypadku choroby kręgosłupa u kobiet w ciąży. W sytuacjach pilnych MR kręgosłupa jest wykonywane w diagnostyce ucisku rdzenia kręgowego przez wtórne lub pierwotne guzy nowotworowe.

Wykorzystuje się do wykluczenia, pogłębienia diagnostyki lub monitorowania: guzów wywodzących się z kości lub innej tkanki łącznej, zapaleń, martwicy, zmian zapalnych, zwyrodnieniowych i pourazowych kości, ścięgien i chrząstek stawu biodrowego, kolanowego, łokciowego, barkowego, skokowego stępu i nadgarstka, w diagnostyce zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa, szczególnie u pacjentów z niejednoznacznymi obrazami rentgenowskimi stawów krzyżowo-biodrowych (którzy są HLA B27 pozytywni).

MR ma zastosowanie w diagnostyce rozwarstwienia aorty, tętniaka aorty, pękniętego tętniaka aorty, zespołu Marfana, innych wrodzonych wad aorty, wykluczeniu aortalnego pochodzenia obwodowych zatorów. Dzięki badaniu można również kontrolować efekty leczenia rozwarstwienia aorty lub anomalii łuku aorty, koarktacji, a także rozpoznać około aortalną infekcję lub ropień. MR wykonuje się również w celu pooperacyjnej oceny graftu aortalnego. MR pozwala na ocenę nabytych i wrodzonych wad żyły głównej górnej, żyły głównej dolnej i układu żyły wrotnej m.in. diagnostyka choroby Budda-Chiari. Zastosowanie MR pozwala na znalezienie patologii w tętnicach płucnych, wliczając centralną zakrzepicę, tętniaki, stenozę i rozwarstwienie. Dzięki MR można także ocenić inwazję naczyniową w przebiegu chorób nowotworowych lub układowych a także różnicować pomiędzy guzem a zakrzepicą.

Kiedy wykonujemy badania serca metodą rezonansu magnetycznego:

• U pacjentów z niewydolnością mięśnia sercowego lub jego dysfunkcją – w celu różnicowania przyczyn (niedokrwienna, pozapalna, o nieustalonej etiologii) oraz uwidocznienia ewentualnych zmian bliznowatych
• Ocena funkcji mięśnia sercowego, morfologii , anatomii.
• U osób zakwalifikowanych do rewaskularyzacji (angioplastyka, pomosty wieńcowe) w celu oceny żywotności.
• Ocena uszkodzenia mięśnia sercowego po przebytym zawale
• U osób z wadami zastawkowymi.
• Przy podejrzeniu guza lub skrzepliny w jamach serca
• Przed zabiegami ablacji – ocena anatomii lewego przedsionka i żył płucnych.
• W przypadku kardiomiopatii przerostowej (m.in. sportowcy) – ocena zwłóknień w mięśniu sercowym.
• Choroby osierdzia. W dniu badania należy unikać wszelkich czynności mogących podnosić akcję serca: picie kawy, palenie papierosów, aktywnego ruchu.

Przeciwwskazania do badania:

• Przeciwwskazania bezwzględne obejmują stan po wszczepieniu: – układów stymulujących serce nie posiadających certyfikatu do pracy w polu magnetycznym – implantów stymulujących ośrodkowy układ nerwowy i nerwy czaszkowe (np. implantów ślimakowych).
• Przeciwwskazania względne: – klaustrofobia – obecność w ciele struktur metalowych mogących ulec rozgrzaniu podczas badania (ferromagnetyki) takich jak opiłki metalu, klipsy, stenty, protezy stawów.
• Posiadanie jakichkolwiek elementów metalowych należy zgłosić w chwili zapisu na badanie.

Badanie MR pozwala na różnicowanie zmian ogniskowych wątroby, głównie przerzutów i guzów pierwotnych.  Dzięki MR można diagnozować także rozlane choroby miąższu wątroby takie jak: hemochromatozę, chemosyderozę, marskość i stłuszczenie. MR umożliwia ocenę i lepszą charakterystykę niektórych nowotworów trzustki, nerek, nadnerczy i guzów jajników. MR jest metodą z wyboru w diagnostyce przetok/ropni u pacjentów z chorobą Crohna, ropni i przetok około odbytniczych, żyły głównej dolnej u pacjentów z rozpoznanym litym guzem nerek. U pacjentów z alergią na radiologiczne środki kontrastowe lub u pacjentek w ciąży zamiast tradycyjnego badania radiologicznego można wykonać urografię MR. U kobiet w ciąży MR daje możliwość oceny łożyska, prawidłowości lub wady płodu. MR ma także zastosowanie w ocenie macicy u pacjentek przed planowaną embolizacją mięśniaków. U mężczyzn MR stosuje się w diagnostyce i ocenie stopnia zaawansowania raka gruczołu krokowego i jąder. MR jest też metodą z wyboru w ocenie stopnia zaawansowania raka odbytnicy.

Stosowane do pogłębienia diagnostyki choroby dróg żółciowych i trzustki w sytuacjach, kiedy wyniki innych badań są niejednoznaczne.

Stosowana jest do wykluczenia lub pogłębienia diagnostyki udaru, choroby tętnic szyjnych oraz niewydolności kręgowo-podstawnej, rozwarstwienia tętnic szyjnych lub kręgowych, tętniaków wewnątrzczaszkowych, wewnątrzczaszkowych malformacji tętniczo-żylnych, zakrzepicy zatok żylnych, nieprawidłowości naczyń u pacjentów uczulonych na radiologiczne środki kontrastowe, niedrożności żyły głównej górnej, dolnej i dużych żył miednicy, oraz oceny tętnic obwodowych w kończynach dolnych i górnych. Ponadto angio MR wykorzystywane jest do oceny zwężenia tętnicy nerki przeszczepionej i oceny stopnia zwężenia tętnicy nerkowej przed angioplastyką lub stentowaniem.

W uzupełnieniu do badania USG lub TK rezonans magnetyczny pozwala na pogłębienie diagnostyki lub monitorowanie złośliwych i łagodnych guzów tkanek miękkich (np. w zakresie kończyn czy ściany klatki piersiowej).

Wykonuje się  w przypadkach, kiedy rak piersi jest podejrzewany klinicznie, a mammograficznie jest ukryty lub wątpliwy,u pacjentóek z dużym ryzykiem rozwoju raka (pacjenci z genem BRCA1 i BRCA2), u których inne metody diagnostyczne nie wykazały patologii. MR ma znaczenie w przedoperacyjnej i pooperacyjnej ocenie raka zarówno zrazikowego jak i przewodowego, wieloogniskowego lub wieloośrodkowego szczególnie u młodych kobiet. Ważnym wskazaniem do wykonania MR piersi jest także konieczność oceny piersi po operacji rekonstrukcji lub powiększenia, a także ocena implantu piersi.  

Obecnie badania przesiewowe opierają się na badaniu per rectum oraz pomiarze stężenia PSA u pacjentów będących w grupie podwyższonego ryzyka. Stężenie PSA, może być podwyższone w BPH (benign prostate hyperplasia), zapaleniu prostaty czy innych zmianach łagodnych. Również niskie stężenia PSA nie wyklucza złośliwego nowotworu gruczołu krokowego. Badanie mpMR (wieloparametryczny rezonans magnetyczny gruczołu krokowego) okazało się skutecznym narzędziem do badania podejrzanych regionów gruczołu, które wymagają specjalnej uwagi w późniejszej biopsji lub kwalifikacji do dalszego postępowania leczniczego (operacyjnego lub zachowawczego).

Kiedy wykonujemy badanie gruczołu krokowego metodą MR:

• Określenie stopnia zaawansowania raka gruczołu krokowego – ocena regionalnych węzłów chłonnych oraz potencjalnego naciekania sąsiadujących struktur
• Gdy na podstawie wykonanego badania MR dobiera się odpowiedni rodzaj terapii.
• Monitorowanie pacjentów z grup niskiego, średniego i wysokiego ryzyka.
• Ocena gruczołu krokowego u pacjentów po przeprowadzonym leczeniu, u których stwierdza się ponowny wzrost poziomu PSA w surowicy krwi
• U pacjentów z podejrzeniem obecności raka gruczołu w przypadku ujemnej biopsji.